Przedstawiamy pierwszy odcinek oceny niedawnych inwestycji miejskich pod kątem realizacji zasady bezpośredniości połączeń pieszych i rowerowych [zobacz >>>]. Dotyczy on najnowszego, północnego fragmentu alei Komisji Edukacji Narodowej, czyli połączenia Ursynowa z Mokotowem.

Co, gdzie, kiedy

Oddane do użytku w 2012 roku połączenie drogowe między Dzielnicą Ursynów a Dzielnicą Mokotów m.st. Warszawy obejmowało budowę drogi na odcinku od Doliny Służewieckiej do skrzyżowania ul. Puławskiej z ul. Domaniewską. Jednym z etapów inwestycji było również poszerzenie ul. Domaniewskiej na odcinku od ul. Puławskiej do ul. Wołoskiej. W ramach inwestycji na części odcinków powstała wydzielona droga dla rowerów.

Jak (dla rowerzystów)?

Przyjęte rozwiązania nie spełniają jednak zadość kryteriom bezpośredniości, zarówno w odniesieniu do ruchu rowerowego, jak i pieszego, a wybrane rozwiązania skutkują mniejszą atrakcyjnością podróży wykonywanych bez użycia samochodu.

Wiadukt wyłącznie drogowy

Głównym uchybieniem inwestycji, które rzutuje na bezpośredniość zarówno ruchu rowerowego jak i pieszego, jest brak budowy drogi rowerowej i chodników lub ciągu pieszo-rowerowego na wiadukcie którym poprowadzono jezdnię łączącą obie dzielnice.

W przypadku osoby przemieszczającej się rowerem oznacza to, że zmuszona jest wybierać pomiędzy jazdą wiaduktem jezdnią na zasadach ogólnych (która stanowi najkrótszą możliwą trasę) a jazdą drogą rowerową biegnącą okrężną drogą, przez Park im. Romana Kozłowskiego. Po trasie biegnącej przez wiadukt samochody poruszają się z wysokimi prędkościami, do czego zachęca szeroki przekrój pasów (3,5 m każdy), jak też geometria całej drogi).

Dodatkowo nie przewidziano możliwości zjazdu z drogi dla rowerów biegnącej wzdłuż al. Komisji Edukacji Narodowej na jezdnię.

Rowerzysta chcący kontynuować jazdę na wprost zmuszony jest przeprowadzić rower na drugą stronę ulicy przez dwie jezdnie o szerokości dwóch pasów każda oraz szeroki pas dzielący (w sumie ok. 40 metrów) lub doprowadzić rower do ul. Surowieckiego, po to, by za chwilę – jadąc jezdnią na zasadach ogólnych – przeprowadzić manewr skrętu w lewo. [Kolorem niebieskim oznaczono przebieg trasy rowerowej, kolorem czarnym oznaczono trasę, którą rowerzysta poruszający się w kierunku południe-północ musi przejść pieszo, aby móc kontynuować rowerem jazdę wzdłuż al. KEN.]

Mało atrakcyjna alternatywa dołami i górami

Z kolei wybór trasy okrężnej wiąże się ze znacznym nadkładaniem drogi – współczynnik wydłużenia – liczony od skrzyżowania al. KEN z ul. Beli-Bartoka do miejsca gdzie droga dla rowerów łączy się na nowo z ul. Rolną, w okolicach ul. Bacha, wynosi w tym przypadku aż 1,46. (Maksymalna przewidziana w standardach wartość dla dróg głównych to 1,2.)

Trasa ta charakteryzuje się również innymi mankamentami obniżającymi jej atrakcyjność, w tym: ostrymi zakrętami, dużymi różnicami wysokości, nawierzchnią z kostki betonowej zamiast masy bitumicznej oraz brakiem chodnika biegnącego wzdłuż trasy, co skutkuje obecnością pieszych na drodze rowerowej.

Ciąg dalszy slalomu na Mokotowie

Na dalszym odcinku trasy istotną niedogodnością odczuwaną przez rowerzystów jest zmiana przebiegu drogi rowerowej z jednej strony ulicy na drugą na skrzyżowaniu z al. Wilanowską, co w połączeniu z koniecznością (często dwukrotnego) odczekania na swoją fazę sygnalizacji świetlnej powoduje istotne wydłużenie czasu przejazdu względem pojazdów poruszających się jezdnią.

Brakuje również przejazdu na jednym z ramion skrzyżowania, który mógłby skrócić czas przejazdu przez skrzyżowanie rowerzystom, pozwalając na przejazd w dowolnej kolejności. [Kolorem niebieskim oznaczono przebieg drogi dla rowerów na skrzyżowaniu al. Wilanowskiej i Rolnej, kolorem czarnym – ramię skrzyżowania, na którym brakuje przejścia dla pieszych i przejazdu rowerowego.]

Cykliści zamierzający kontynuować jazdę w kierunku centrum ul. Puławską zmuszeni są kolejny raz zmienić stronę ulicy (w tym często czekać na swoją fazę na światłach) na skrzyżowaniu u;. Domaniewskiej i Puławskiej.

Rowerzysta jadący drogą dla rowerów po zachodniej stronie ul. Bukowińskiej/Domaniewskiej nie ma również możliwości wyboru najkrótszej trasy czyli łącznika ul. Bukowińskiej z ul. Idzikowskiego (pojazdy jadące jezdnią na zasadach ogólnych z południa na północ mają taką możliwość). [Na rysunku zaznaczono przebieg możliwej trasy kierowcy samochodu jadącego w kierunku południe-północ (kolor czerwony) oraz rowerzysty jadącego w tym samym kierunku poruszającego się drogą dla rowerów (kolor niebieski) z punktem docelowym na skrzyżowaniu ul. Puławskiej i Idzikowskiego.]

Kolejny problem stanowi brak wyznaczonych przejazdów rowerowych na dwóch ramionach skrzyżowania ulic Puławskiej i Domaniewskiej (na jednym brakuje również przejścia dla pieszych).

Jak (dla pieszych)?

Okrężnie

W przypadku pieszych również możemy mówić o licznych przypadkach nierespektowania zasady bezpośredniości, w tym: brak chodników na wiadukcie, konieczność wyboru okrężnej drogi...

...oraz pokonywania schodów i istotnych różnic wysokości.

Piesi, podobnie jak rowerzyści, na skrzyżowaniu ul. Rolnej z al. Wilanowską nie mogą skorzystać z najdogodniejszego układu świateł na skutek braku przejścia na jednym z wlotów skrzyżowania.

Bez uwzględnienia źródeł i celów

Poważnym mankamentem jest również brak naziemnego przejścia dla pieszych w połowie drogi między skrzyżowaniem ul. Rolnej i Wałbrzyskiej a skrzyżowaniem z ulicą osiedlową w okolicach ul. Batuty umożliwiającego bezpośrednie i wygodne dojście od osiedla znajdującego się po wschodniej stronie ul. Rolnej do centrum handlowego po stronie zachodniej.

Al. KEN, odcinek między ul. Sonaty a ul. Wałbrzyską. Kolorem czarnym oznaczono brakujące przejście dla pieszych, kolorem zielonym - istniejące trasy piesze oraz przejścia dla pieszych.

I ciasno

Niedogodności wydłużające trasę pieszego napotkać można także na ul. Bukowińskiej na odcinku między al. Wilanowską a ul. Puławską. Wśród nich m in.: brak przejścia dla pieszych na jednym z wlotów skrzyżowania ul. Bukowińskiej z ul. Pejzażową, brak wystarczającej ilości miejsca na akumulację pieszych...

...fizyczne bariery utrudniające dojście do przejścia dla pieszych przy ul. Pejzażowej (sic!), zbyt wąskie chodniki utrudniające mijanie się pieszych...

...oraz wiatę przystankową ustawioną na trasie, którą poruszają się piesi.

Powyższe dwa problemy w połączeniu z występującym w tym miejscu nielegalnym parkowaniem skutkują bardzo złymi warunkami ruchu pieszego. Warto zwrócić uwagę, że na tej trasie nie kursuje żadna linia autobusowa, a zatoka powstała w tym miejscu pomimo czteropasmowego przekroju jezdni.

Inne bariery wydłużające trasy pieszych to: brak chodnika prowadzącego najkrótszą drogą do przejścia dla pieszych przy ul. Pejzażowej...

...brak kompletu przejść dla pieszych na jednym ze skrzyżowań z ulicą osiedlową, brak przejścia dla pieszych na jednym z ramion skrzyżowania ul. Puławskiej z ul. Domaniewską.

Podsumowanie

Zamiast planowanej jeszcze kilka lat temu Velostrady [zobacz >>>] wyszedł tor przeszkód - nie tylko dla rowerzystów. Jak można naprawić, przynajmniej, częściowo zaistniałe problemy i jak ich unikać w przyszłości?

Wnioski na teraz i na przyszłość

Lokalizacja Problem Proponowane rozwiązanie Wnioski na przyszłość
Al. KEN (wiadukt) Brak chodników oraz drogi dla rowerów na wiadukcie Zamiana jednego pasa w każdym kierunku na ciągi pieszo-rowerowe Uwzględnianie w projekcie chodników oraz tras rowerowych biegnących wzdłuż ulicy na całej jej długości
Bukowińska/al. Wilanowska Zmiana przebiegu drogi dla rowerów ze strony wschodniej na zachodnią Wyznaczenie brakującego przejazdu rowerowego przez wschodnie ramię skrzyżowania, wyznaczenie pasa rowerowego na wschodniej jezdni ul. Bukowińskiej Prowadzenie drogi dla rowerów konsekwentnie po jednej stronie ulicy lub prowadzenie dróg dla rowerów po obu stronach ulicy.
Bukowińska Brak możliwości skrętu z drogi rowerowej biegnącej po zachodniej stronie Bukowińskiej/Domaniewskiej w prawo w ul. Bukowińską – łącznik z ul. Idzikowskiego j.w. Prowadzenie drogi dla rowerów po obu stronach ulicy lub stosowanie obustronnych pasów rowerowych
KEN (między skrzyżowaniem z ulicą osiedlową w okolicach ul. Batuty, a skrzyżowaniem z ul. Wałbrzyską) Brak przejścia dla pieszych w poziomie jezdni Wyznaczenie przejścia dla pieszych w poziomie jezdni Zapewnienie większej liczby przejść dla pieszych z uwzględnieniem istniejących oraz potencjalnych korytarzy pieszych
Rolna/al. Wilanowska Brak przejścia dla pieszych na jednym z wlotów skrzyżowania Wyznaczenie brakującego przejścia dla pieszych Wyznaczanie przejść dla pieszych na wszystkich ramionach projektowanych skrzyżowań
Bukowińska/Pejzażowa Bariery utrudniające przejście dla pieszych na ul. Pejzażowej Usunięcie barier Zachowanie większej czujności przy planowaniu i odbiorze inwestycji
Bukowińska/Pejzażowa Brak przejścia dla pieszych na jednym z wlotów skrzyżowania Wyznaczenie brakującego przejścia dla pieszych Wyznaczanie przejść dla pieszych na wszystkich ramionach projektowanych skrzyżowań
Bukowińska/Pejzażowa Brak dojścia „na wprost” do przejścia dla pieszych Wyznaczenie chodnika umożliwiającemu dojście najkrótszą drogą do przejścia dla pieszych Wyznaczanie tras pieszych w sposób, który pozwala na pokonywanie odległości najkrótszą możliwą trasą.
Bukowińska/Pejzażowa Wiata przystankowa na trasie pieszych, zbyt wąski chodnik uniemożliwiający mijanie się pieszych, nielegalne parkowanie w zatoce autobusowej Likwidacja zatoki autobusowej, przesunięcie wiaty przystanku autobusowego, skuteczniejsze egzekwowanie zakazu zatrzymywania się lub uniemożliwienie parkowania za pomocą barier fizycznych Projektowanie okolic przystanków autobusowych z uwzględnieniem potrzeb zarówno osób korzystających z przystanków autobusowych, jak i przemieszczających się w ich sąsiedztwie. Niewyznaczanie zatok autobusowych w miejscach, w których skutkują one ograniczeniem swobody przemieszczania się pieszych.
Bukowińska/Pejzażowa Brak wystarczającej ilości miejsca do akumulacji pieszych Likwidacja zatoki autobusowej Niewyznaczanie zatok autobusowych w miejscach, w których skutkują one ograniczenie swobody przemieszczania się pieszych.
Domaniewska/Puławska Brak przejścia i przejazdu rowerowego na jednym z ramion skrzyżowania Wyznaczenie brakującego przejścia dla pieszych i przejazdu rowerowego Wyznaczanie przejść dla pieszych i przejazdów rowerowych na wszystkich ramionach projektowanych skrzyżowań