Stanowisko w sprawie realizacji OSDR
Adam Buczkowski, Aleksander Buczyński, 1999.02.03
- Uwagi ogólne
- Szlak Wisły
- Powiśle - Mariensztat
- Połączenie z Ursynowem
- Most Gdański
- Ulica Słowackiego
- Al. Niepodległości
- Studencki System Dróg dla Rowerów
- Realizacja gotowych projektów technicznych
- Propozycje projektów technicznych do opracowania w tym roku
- Udostępnienie centrum dla komunikacji rowerowej
- Podsumowanie
Stanowisko Stowarzyszenia "Zielone Mazowsze" w sprawie realizacji Ogólnomiejskiego Systemu Dróg dla Rowerów na terenie gminy Warszawa-Centrum, przedstawionie podczas specjalnego posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska Rady Gminy Warszawa-Centrum 10 lutego 1999 r.
Uwagi ogólne
Z roku na rok dynamicznie rośnie udział komunikacji rowerowej w podróżach miejskich. Coraz wyraźniejsza staje się też przepaść pomiędzy oczekiwaniami i potrzebami warszawskich cyklistów a istniejącą infrastrukturą rowerową. Konieczne jest zdecydowane przyśpieszenie realizacji programu OSDR, obecne tempo (kilka kilometrów rocznie) nie pozwala żywić nadziei na możliwość bezpiecznego poruszania się rowerem po Warszawie za życia tego pokolenia.
Największe przeszkody dla rowerzystów stanowią Wisła, magistrale kolejowe i trasy szybkiego ruchu. Warszawskie mosty, wiadukty i tunele zorientowane są na intensywny ruch samochodowy i nie uwzględniają potrzeb transportu niezmotoryzowanego. Wyraźnie brakuje lokalnych kładek i przejść pieszo-rowerowych. Za najbardziej nieprzyjazne dla rowerzystów miejsca można uznać most gen. Berlinga (Łazienkowski) i tunel pod Dworcem Zachodnim.
By ścieżka rowerowa spełniała swe zadanie, musi być konkurencyjna wobec jezdni - pod względem bezpieczeństwa, ale również wygody i tempa jazdy. Niestety, nie wszystkie istniejące ścieżki spełniają te warunki. Generalnie można powiedzieć, że powstałe w ostatnich latach ścieżki nie nadają się do jazdy szybkiej, a tym samym nie mogą pełnić funkcji komunikacyjnej. Do najpoważniejszych i najpowszechniejszych wad należy zaliczyć:
- Brak połączenia z inną infrastrukturą transportową, a tym samym brak możliwości dojazdu do ścieżki i włączenia się z powrotem do ruchu ulicznego. Ścieżki kończą się schodami, na stacji benzynowej, w polu (dosłownie) lub przechodzą bez żadnego ostrzeżenia w chodnik.
- Skomplikowany przebieg, zmuszający rowerzystów do nadkładania drogi i/lub wielokrotnego pokonywania w poprzek ruchliwej ulicy.
- "Przerwy" - ścieżka dochodzi do ruchliwego skrzyżowania i znika, pojawiając się z powrotem dopiero kilkadziesiąt metrów za skrzyżowaniem. Tam, gdzie jest najbardziej potrzebna, na samym skrzyżowaniu, ścieżki brak.
- Niedostateczne oznakowanie. Kierowcy samochodów często nie zdają sobie sprawy, że np. skręcając w prawo przetną ścieżkę, albo że fragment chodnika na którym parkują jest ścieżką rowerową.
Szlak Wisły
Najstarsza i najdłuższa warszawska ścieżka. Niestety, na długim odcinku jest oddzielona od miasta przez ruchliwą i niebezpieczną Wisłostradę. Mogłaby być znacznie lepiej wykorzystana, gdyby powstał system tzw. sięgaczy, umożliwiający bezpieczny dojazd do ścieżki. Propozycje lokalizacji:
1. Na wysokości ul. Lipowej - połączenie z budynkami UW (WPiA, ILS, w przyszłości również biblioteka) oraz ścieżką wzdłuż ul. Browarnej (ok. 400 m). Przejazd przez Wisłostradę można poprowadzić razem z istniejącym przejściem dla pieszych, wskazane byłoby (również dla bezpieczeństwa coraz intensywniejszego ruchu pieszego) zainstalowanie sygnalizacji świetlnej "na żądanie".
2. Na wysokości mostu Śląsko-Dąbrowskiego - połączenie z Mariensztatem i Trasą W-Z, np. wzdłuż ul. Nowy Zjazd (ok. 400 m).
3. Po niewielkiej przebudowie można również wykorzystać istniejące przejścia podziemne na wysokości ul. Grodzkiej i ul. Boleść, łączące ścieżkę z rejonem Starego i Nowego Miasta.
4. Połączenie z istniejącą ścieżka na dolnym pomoście mostu Gdańskiego (ok. 200 m).
5. Most Syreny - dozwolona prędkość (40 km/h) nie uzasadnia zakazu ruchu rowerów. Zniesienie zakazu umożliwiłoby wygodne i bezpieczniejsze niż innymi mostami połączenie z Pragą.
Powiśle - Mariensztat
Mimo iż ścieżka ta obsługuje ważny ciąg komunikacyjny, jest słabo wykorzystana. Do korzystania z niej skutecznie zniechęcają dwa problemy:
6. Skrzyżowanie Kruczkowskiego/Tamka/Topiel, gdzie ścieżki na skrzyżowaniu po prostu nie ma. Aby kontynuować jazdę należy zsiąść z roweru i przeprowadzić go przez trzy przejścia dla pieszych, trzykrotnie oczekując na zmianę świateł. Bezwzględnie konieczny jest bezpośredni przejazd przez ul. Tamka, po zachodniej stronie skrzyżowania.
7. Fragment wzdłuż ul. Oboźnej, gdzie ścieżka poprowadzona jest razem z wąskim chodnikiem. Piesi i rowerzyści muszą przeciskać się wąskim, często półmetrowym przejściem pomiędzy nieprawidłowo zaparkowanymi samochodami a drzwiami sklepików. Dodatkowe zagrożenie stwarza spore nastromienie odcinka. Proponujemy alternatywny przebieg wzdłuż ul. Topiel lub uniemożliwienie parkowania na krytycznym fragmencie ul. Oboźnej.
Połączenie z Ursynowem
(odgałęzienie Szlaku Wisły od ul. Sobieskiego wzdłuż ul. Sikorskiego i Doliny Służewieckiej)
8. Brak przejazdów przez skrzyżowanie Sikorskiego/Wilanowska/Dolina Służewiecka; brak połączenia istniejących ścieżek i ciągów pieszo-rowerowych wzdłuż Sikorskiego, Doliny Służewieckiej, Al. Wilanowskiej i Anyżkowej; przydałyby się objazdy przystanków autobusowych (wyodrębniona ścieżka z tyłu przystanku, ewentualnie przynajmniej poszerzenie chodnika - w sumie ok. 200m).
9. Brak przejazdów i objazdów przystanków na skrzyżowaniu Dolina Służewiecka/Nowoursynowska.
10. Warto również porozmawiać z gminą Warszawa-Ursynów na temat połączenia ciągu z istniejącą ścieżką wzdłuż Al. KEN.
Most Gdański
11. Konieczne jest wybudowanie i prawidłowe oznakowanie połączeń istniejącej ścieżki na dolnym pomoście z resztą świata. Wielu rowerzystów po prostu nie wie o jej istnieniu, a pozostali mają problemy z trafieniem na nią. Oprócz samych podjazdów, wskazane byłyby również drogowskazy informacyjne od ul. Starzyńskiego, Słomińskiego, Wybrzeża Helskiego, ul. Zakroczymskiej i ścieżki nadwiślańskiej.
Ulica Słowackiego
12. Na wielu planach widnieje ścieżka wzdłuż ul. Słowackiego od Pl. Wilsona do Parku Kaskada. Podczas remontu torowiska wyremontowano również szeroki chodnik i wymieniono część na charakterystyczną czerwoną kostkę, brak jednak jakiegokolwiek oznakowania. Prosimy o wyjaśnienie co stoi na przeszkodzie, by powstała tam pełnoprawna ścieżka rowerowa.
Al. Niepodległości
(od ul. Batorego do stacji benzynowej)
13. Ze względu na niewielką długość i ślepe zakończenie na stacji benzynowej ten krótki odcinek jest prawie bezużyteczny, szczególnie dla podróżujących w kierunku południowym. Lepsze wykorzystanie zapewniłoby mu przyśpieszenie realizacji Studenckiego SDR.
Studencki System Dróg dla Rowerów
W ciągu 22 miesięcy od podjęcia uchwały o realizacji tego pilotażowego programu z 17 km systemu zrealizowano 0.6 km i opracowano projekt techniczny dla 3 km. Dotychczasowe tempo realizacji należy uznać za niewystarczające. Niepokój budzi również wyłączenie z pierwotnej koncepcji połączeń z budynkami Uniwersytetu Warszawskiego, największej polskiej uczelni. Postulujemy:
14. Zdecydowane przyśpieszenie realizacji programu.
15. Uzupełnienie projektu o bezpośrednie połączenie najkrótszą drogą rejonu ul. Banacha z rondem Jazdy Polskiej przez wykorzystanie istniejących alejek na Polach Mokotowskich i istniejącej kładki nad Al. Niepodległości przy Bibliotece Narodowej.
16. Powrót do pierwotnej koncepcji uwzględniającej obiekty Uniwersytetu Warszawskiego (rejon Krakowskiego Przedmieścia i połączenie z resztą systemu).
Realizacja gotowych projektów technicznych
Według informacji udostępnionych nam przez Zarząd Dróg Miejskich, opracowana została dokumentacja techniczna na ścieżki rowerowe w następujących ulicach:
17. Al. Ujazdowskie (odc. plac na Rozdrożu - plac 3 Krzyży, ok. 1.2 km)
18. ciąg ulic Bitwy Warszawskiej 1920 - Banacha (ok. 2 km)
19. ciąg ulic Towarowa - Okopowa - Słomińskiego (ok. 5 km)
20. Al. Jerozolimskie (odc. plac Zawiszy - Bitwy Warszawskiej 1920, ok. 2 km)
Budowa powyższych ścieżek uzależniona jest od uzyskania na ten cel środków finansowych. W przypadku braku środków na realizację w tym roku wszystkich projektów proponujemy realizować je w kolejności jak wyżej.
Propozycje projektów technicznych do opracowania w tym roku
21. Kontynuacja prac nad ścieżką w al. Żwirki i Wigury, wraz z przedłużeniem wzdłuż ul. Raszyńskiej do pl. Zawiszy i połączeniem z (19) i (20).
22. Połączenie (19) ze ścieżką budowaną przez gminę Warszawa-Bielany (Wolumen - Park Olszyna) wzdłuż ul. Jana Pawła II i Broniewskiego (odc. Rondo Babka - Al. Armii Krajowej, ok. 2.2 km).
23. Przedłużenie (17) do ronda de Gaulle'a wraz z bezpiecznym przejazdem przez rondo (ok. 0.4 km).
24. Połączenie SSDR z Szlakiem Wisły przez przedłużenie planowanej ścieżki wzdłuż Al. Armii Ludowej do pl. na Rozdrożu i Agrykoli (od ronda Jazdy Polskiej, ok. 0.7 km).
25. Analogiczny do Szlaku Wisły ciąg komunikacyjno-rekreacyjny na prawym brzegu - od mostu Grota-Roweckiego drogą lokalną do mostu Gdańskiego, dalej Wybrzeżem Helskim, Szczecińskim i Wałem Miedzeszyńskim na Saską Kępę i Gocław. Możliwe połączenia: ze ścieżkami wzdłuż ul. Modlińskiej i na moście Gdańskim, przez Park Praski z okolicami Dworca Wileńskiego, z planowaną ścieżką na moście Świętokrzyskim i z Parkiem Skaryszewskim (razem ok. 8km).
26. Wspólnie z gminą Warszawa-Bielany: udostępnienie kładek na Al. Armii Krajowej (na wysokości ulic Kolektorskiej i Włościańskiej) dla ruchu rowerowego i włączenie ich w OSDR.
Udostępnienie centrum dla komunikacji rowerowej
27. Zalegalizowanie jazdy rowerami na Starym i Nowym Mieście oraz na ul. Bednarskiej i Chmielnej.
28. Dopuszczenie dwukierunkowego ruchu rowerów na ulicach jednokierunkowych z jednoczesnym wydzieleniem kontrapasu i/lub uspokojeniem ruchu przez ograniczenie prędkości do 30 km/h. Wytypowane ulice: Oboźna, Bednarska, Hoża, Wilcza, Mokotowska, Emilii Plater, Zakroczymska, Freta (lub rozwiązanie systemowe).
Podsumowanie
Zalety roweru jako środka transportu w mieście są powszechnie znane: nie truje, nie hałasuje, zajmuje mało miejsca, w porównaniu do samochodu nie powoduje groźnych wypadków, jest bardziej dostępny. Wspieranie komunikacji rowerowej jest korzystne dla miasta i społeczności lokalnej, dlatego mamy nadzieję, że Gmina Centrum zintensyfikuje działania zmierzające do tego, by na jej terenie można było poruszać się na rowerze bezpiecznie, szybko i wygodnie. Konieczne jest zwiększenie nakładów finansowych, a efektywność ich wykorzystania można poprawić przez powołanie społecznego zespołu konsultacyjnego z prawem bezpośredniego udziału w procedurach wydatkowania funduszy publicznych (w załączniku przedstawiamy szczegóły funkcjonowania takiego zespołu w Gdańsku).