Opracowanie: Stowarzyszenie Kulturalno-Ekologiczne "Zielone Mazowsze".

Współpraca: Łochowski Klub Rowerowy "Wertepowiec".

Wersja: 1.5.

Zmiany w porównaniu z wersją 1.4: dodano Trasę Kolejki Grójeckiej, skorygowano przebieg Trasy Radomskiej.

ZAŁOŻENIA

Regionalne bądź ogólnokrajowe sieci tras rowerowych łączą większe miasta i atrakcyjne tereny turystyczne. Służą aktywnemu wypoczynkowi - zarówno jednodniowym wycieczkom, jak i dłuższym wakacyjnym wypadom. Łącząc sieci lokalne w logiczną całość, służą również codziennym dojazdom do szkoły czy pracy. Istnieją m.in. w Holandii, Danii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Belgii, Szwecji, Finlandii, Czechach.

Ponieważ trasy takie wykraczają poza zasięg jednego miasta czy powiatu, wymagają planowania i koordynacji na poziomie województwa. W Polsce pierwsza sieć tras regionalnych budowana jest na Śląsku, prace planistyczne trwają w województwie pomorskim i lubuskim.

Trasy powinny przechodzić przez lub w bezpośredniej bliskości historycznych centrów miast, większych osiedli mieszkaniowych, ważniejszych stacji kolejowych, popularnych miejscowości wypoczynkowych i terenów rekreacji weekendowej.

Sieć tras powinna być najgęstsza w okolicach Warszawy. Tutaj znajduje się najwięcej celów i źródeł podróży. Tutaj najbardziej potrzebne są wydzielone trasy rowerowe, ze względu na największe natężenie ruchu samochodowego. Tutaj też najbardziej istotne jest rezerwowanie terenu pod trasy rowerowe, ze względu na największą presję urbanizacyjną.

Zaproponowany przez nas układ tras opiera się w dużej mierze na dolinach rzecznych. Tereny nadrzeczne są bardzo atrakcyjne krajobrazowo, szczególnie starorzecza i lasy łęgowe rzek nieuregulowanych. Do prowadzenia tras można wykorzystywać wały przeciwpowodziowe, co pozwoli ograniczyć liczbę problemów związanych z własnością gruntów i kolizjami z układem drogowym. Korzystnie wpłynie też na trwałość samych wałów.

EUROVELO

Przez Mazowsze przechodzą dwie z planowanych tras transeuropejskich EuroVelo:

- Szlak nr 2 (Szlak Stolic, Galway - Kijów/Moskwa): przez Płock, Żelazową Wolę, Warszawę i dalej w kierunku Puław i Kazimierza Dolnego

- Szlak nr 11 (Szlak Europy Wschodniej, Nordkapp - Ateny): przez Ostrołękę, Pułtusk, Warszawę, i dalej w kierunku Częstochowy

Szlak nr 2 proponujemy przeprowadzić trasami: Nadwiślańską Lewobrzeżną, Bzury, Kampinoską i Nadwiślańską Prawobrzeżną.

Szlak nr 11 proponujemy przeprowadzić trasami: Narwiańską, Pułtuską, Warszawską, Nadwiślańską Lewobrzeżną i Pilicką.

ORIENTACYJNY PRZEBIEG TRAS

1. Nadwiślańska Lewobrzeżna

Rozpoczyna się mostem nad rzeką Kamienną u jej ujścia do Wisły. Prowadzi przez Solec nad Wisłą, Chotczę-Józefów, skąd prosto na północ do Gniewoszowa, gdzie wraca nad Wisłę. Od tej pory prowadzi cały czas lewym brzegiem Wisły, mijając Dęblin (po drugiej stronie rzeki), Kozienice, Magnuszew, Czersk, Górę Kalwarię, Podłęcze, Ciszycę, Warszawę, Łomianki, Kazuń, Grochale, Secymin, Śladów, Wyszogród, Świniary, Płock, Soczewkę i dochodząc do granicy województwa za Nowym Duninowem.

Przebieg przez Warszawę: Wał Zawadowski - Cypel Czerniakowski - nadbrzeże wiślane - Szlak Wisły - Park Młociński.

2. Nadwiślańska Prawobrzeżna

Pierwszy odcinek trasy od Maciejowic przez Wilgę, Sobienie-Jeziory do Kosumców można poprowadzić albo nad samą Wisłą albo przez Lasy Garwolińskie. Dalej prawym brzegiem Wisły przez Otwock Wielki, mijając Karczew, Józefów, przez Warszawę, Jabłonnę, Nowy Dwór Mazowiecki, Modlin, Zakroczym, Smoszewo, Wychódźc, Czerwińsk nad Wisłą, Wyszogród, Kepę Polską, Borowiczki, Płock i Brudzeński Park Krajobrazowy do granicy województwa.

Przebieg przez Warszawę: Wał Miedzeszyński - Szlak Słoneczny - dalej wałem przeciwpowodziowym

Wszystkie mosty przez Wisłę, zarówno istniejące (Dęblin, Góra Kalwaria, Warszawa x 7, Nowy Dwór Mazowiecki, Zakroczym, Wyszogród, Płock), jak i planowane należy przystosować do ruchu rowerów, tak by stanowiły łączniki pomiędzy Trasami Nadwiślańskimi Lewo- i Prawobrzeżną.

3. Średnicowa

Prowadzi z Warszawy w kierunku zachodnim wzdłuż linii kolejowej przez Piastów, Pruszków, Brwinów, Milanówek, Grodzisk Mazowiecki, Żyrardów i dalej przez Bolimowski Park Krajobrazowy w kierunku Skierniewic do granicy województwa.

W kierunku wschodnim wzdłuż torów kolei wileńskiej, przez Ząbki, Zielonkę, Wołomin, Tłuszcz, Urle, Łochów, Puszczę Kamieniecką, Sadowne, Morzyczyn do Małkinii, gdzie łączy się z Trasą Nadbużańską.

Przebieg przez Warszawę: wzdłuż torów kolejowych do dworca Zachodniego, Al. Jerozolimskimi, Świętokrzyską, Mostem Świętokrzyskim, Kijowską, Al. Tysiąclecia, Radzymińską i wzdłuż torów kolejowych do granicy miasta.

4. Narwiańska

Odgałęzia się od Trasy Nadwiślańskiej, prowadzi nad Kanałem Żerańskim do Nieporętu, dalej przez Zegrze i Jadwisin do Serocka, od Serocka przez Pułtusk wschodnim brzegiem Narwi do Ostrołęki (w przypadku zrealizowania mostu lub uruchomienia promu w okolicach Zambsk możliwe przeniesienie trasy na brzeg zachodni na odcinku od Zambsk do Różanu). Dalej trasa prowadzi brzegiem zachodnim w kierunku Nowogrodu.

5. Nadbużańska

Odgałęzia się od Trasy Narwiańskiej w Wierzbicy, prowadzi północnym brzegiem Bugu przez Popowo, Barcice i Rybienko, Wyszków, Brańszczyk, Udrzyn, Brok do Małkini. Przechodzi na drugą stronę do Treblinki i dalej prowadzi brzegiem południowym, przez Przewóz Nurski, Gródek, Bużyska, Kózki i Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu do granicy województwa.

6. Kampinoska

Umożliwia dojazd z Warszawy w różne rejony Kampinoskiego Parku Narodowego. Wyjazd z Warszawy przez Lasek na Kole i ul. Radiową. Dalej przez Klaudyn, Izabelin, Lipków, Mariew, Zaborów, Zaborówek, Leszno, Kampinos, Granicę do Żelazowej Woli, gdzie łączy się z trasą Bzury.

7. Bzury

Z Wyszogrodu (Trasa Nadwiślańska Prawobrzeżna) prowadzi do Witkowic, gdzie przechodzi na wschodni brzeg Bzury. Stąd do Brochowa, Żelazowej Woli, Sochaczewa i dalej doliną Bzury w kierunku Łowicza, cały czas po stronie wschodniej.

8. Wkrzańska

Odgałęzia się od Trasy Nadwiślańskiej Prawobrzeżnej w Modlinie, prowadzi przez Pomiechowo do Pomiechówka, dalej doliną Wkry przez Goławice, Cieksyn, Popielżyn, Królewo, Sochocin, Malużyn, Glinojeck, Strzegowo, Radzanów, Bieżuń, Żuromin, Lubowidz do Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego.

9. Ciechanowska

Odgałęzia się od Trasy Wkrzańskiej w Malużynie, doliną Łydyni prowadzi do Ciechanowa, dalej przez Opinogórę do Przasnysz, i przez Puszczę Kurpiowską do Myszyńca.

10. Pilicka

Odgałęzia się od Trasy Nadwiślańskiej Lewobrzeżnej u ujścia Pilicy, północnym brzegiem Pilicy prowadzi do Warki, dalej brzegiem południowym przez Białobrzegi, Wyśmierzyce i Nowe Miasto nad Pilicą do granicy województwa.

11. Radomska

Prowadzi wzdłuż linii kolejowej przez Piaseczno, Zalesie Górne i Warkę do Radomia, dalej przez Szydłowiec do granicy województwa.

Wyjazd z centrum Warszawy wzdłuż ul. Żwirki i Wigury i koło lotniska.

12. Otwocka

Prowadzi z Warszawy przez Józefów, Otwock, Tabor, Podbiel, Osieck do Wilgi gdzie łączy się z Trasą Nadwiślańską Prawobrzeżną. Łączy tzw. pasmo otwockie z centrum Warszawy i umożliwia dojazd w różne rejony Mazowieckiego Parku Krajobrazowego.

Wyjazd z centrum wzdłuż ul. Grochowskiej i Płowieckiej, dalej możliwe są trzy warianty: wzdłuż linii kolejowej, trasą dawnej kolejki karczewskiej (Mrówcza - Mozaikowa) lub Traktem Napoleońskim; ze wskazaniem na wariant trzeci.

13. Siedlecka

Wyjazd z Warszawy al. Waszyngtona, przez Olszynkę Grochowską do Rembertowa, skąd przez Wesołą i Sulejówek do Pustelnika. Na tym odcinku należy przeanalizować możliwość przeprowadzenia trasy przez teren obecnego poligonu w Zielonce. Za Pustelnikiem skręca na pd. - wsch., do Mińska Maz. Następnie biegnie wzdłuż linii kolejowej przez Cegłów, Mrozy do Siedlec, dalej w kierunku pn. - wsch. do Paprotni i Korczewa, gdzie łączy się z Trasą Nadbużańską.

14. Pułtuska

Wyjazd z Warszawy przez Most Gdański, Starzyńskiego, Odrowąża, Wysockiego, Marywilską, Czołową, Polnych Kwiatów. Prowadzi wzdłuż Wodociągu Północnego lub torów kolejowych do Legionowa, dalej do zapory w Dębem wzdłuż Wodociągu Północnego lub wzdłuż nasypu projektowanej linii kolejowej. Od zapory przez Powielin i Pokrzywnicę do Pułtuska, gdzie łączy się z Trasą Narwiańską.

15. Warszawska

Trasa rozpoczyna się w Parku Zdrojowym w Konstancinie-Jeziornej, przecina Warszawę (Przyczółkowa - Al. Wilanowska - Sobieskiego - Belwederska - Al. Ujazdowskie - Nowy Świat - Krakowskie Przedmieście - Podwale - Nowe Miasto - Mickiewicza - Słowackiego - Marymoncka - Las Młociński) do Dąbrowy Leśnej. Dalej północnymi obrzeżami Kampinoskiego Parku Narodowego przez Dziekanów Leśny, Palmiry i Kaliszki do połączenia z Trasą Obwodową w Brzozówce lub Wierszach.

16. Kozienicka

Odgałęzia się od Trasy Nadwiślańskiej Lewobrzeżnej na wysokości Kozienic, prowadzi przez Puszczę Kozienicką i Pionki do Radomia.

17. Liwiecka

Odgałęzia się od Trasy Narwiańskiej w Nieporęcie, przez Białobrzegi, Rynię prowadzi do Załubic i brzegiem Bugu przez Ślężany i Wyszków do Kamieńczyka. Stąd skręt na południe i doliną Liwca, przez Loretto, Urle, Jadów, Liw, Węgrów do Siedlec.

18. Świderska

Odgałęzia się od Trasy Nadwiślańskiej Prawobrzeżnej, prowadzi doliną Świdra przez Józefów i Gliniankę. Na wysokości Rudzienka skręca na północ i przez Grzebowik dociera do Mińska Mazowieckiego.

19. Obwodowa

Trasa okrężna wokół Warszawy. Opis rozpoczynamy w Gassach nad Wisłą, skąd trasa prowadzi przez Obory do centrum Konstancina-Jeziornej i dalej wzdłuż Jeziorki do Piaseczna, następnie przez Lasy Sękocińskie, Nadarzyn do Podkowy Leśnej i Milanówka. Na następnym odcinku należy przeanalizować dwa warianty - przez Błonie i Leszno lub przez Rokitno i Zaborówek. Warianty łączą się w Łubcu, trasa przecina Kampinoski Park Narodowy przez Roztokę, Wiersze i Brzozówkę. Przekracza Wisłę mostem między Kazuniem a Nowym Dworem Mazowieckim. Dalej południowym brzegiem Bugo-Narwi przez Poddębe do Zegrza Południowego i brzegiem Jeziora Zegrzyńskiego przez do Nieporętu i Białobrzegów, skąd skręca w kierunku Beniaminowa. Przecinając Radzymin i Wołomin dociera do Okuniewa, dalej przez Sulejówek lub Halinów do Wiązownej i przez Otwock do Karczewa.

Domknięcie trasy jest możliwe planowanym mostem Karczew - Gassy lub poprzez uruchomienie promu pieszo-rowerowego z wykorzystaniem istniejących nadbrzeży.

20. Kolejki Grójeckiej

Prowadzi z centrum Warszawy wzdłuż ul. Puławskiej lub Al. Niepodległości, dalej Al. KEN i przez Las Kabacki do Piaseczna. Potem, częściowo doliną Jeziorki i w miarę możliwości wzdłuż wąskotorowej kolejki grójeckiej, przez Głosków, Złotokłos, Tarczyn, Grójec, Mogielnicę do Nowego Miasta, gdzie łączy się z trasą Pilicką.

21. Truskawska

Wyjazd z centrum Warszawy Al. Jana Pawła II - Broniewskiego - Wólczyńska - Akcent do Wólki Węglowej. Dalej przez Laski, Izabelin do Truskawia. Tu rozgałęzia się na odnogi: do Mariewa, która łączy się z Trasą Kampinoską, i do Palmir, która łączy się z Trasą Warszawską.

MAPA

Pobierz mapę: PDF, 251 kB

WYTYCZNE DLA OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWYCH PRZEBIEGÓW

Regionalne trasy rowerowe można prowadzić:

a. wydzielonymi ścieżkami rowerowymi niezależnymi od układu drogowego (np. na wałach przeciwpowodziowych lub przez tereny leśne zamknięte dla ruchu samochodów);

b. wydzielonymi ścieżkami rowerowymi w pasie drogowym ulic - w miarę możliwości należy unikać dróg, na których natężenie ruchu samochodów przekracza 10.000 samochodów na dobę;

c. pasami dla rowerów lub poboczem - na drogach, na których natężenie ruchu samochodów nie przekracza 3.000 samochodów na dobę;

d. jezdnią (ruch mieszany, rowerowo-samochodowy) - na drogach, na których natężenie ruchu samochodów nie przekracza 1.000 samochodów na dobę.

Należy rozważyć możliwość wyposażenia wybranych mostów kolejowych (Góra Kalwaria, Wyszków, Ostrołęka, Urle, Małkinia, Mierzwice, Warka, Dęblin) w kładki pieszo-rowerowe.

Wyznaczone trasy muszą być przejezdne dla różnych rodzajów rowerów (w tym np. rowerów turystycznych, szosowych, poziomych, z przyczepką, tandemów), również dla rowerów z większym bagażem. Dlatego niedozwolone jest prowadzenie tras ścieżkami piaszczystymi, błotnistymi lub nadmiernie nierównymi.

Dla odcinków nowobudowanych i modernizowanych zalecaną nawierzchnią jest 3 cm masy mineralno - asfaltowej, rozściełanej mechanicznie, na podbudowie 10 cm z kruszywa łamanego wzmocnionego cementem. W uzasadnionych przypadkach (odcinki leśne, przechodzące przez tereny chronione, pierwszy etap realizacji itp.) dopuszczalne są nawierzchnie typu macadam, tłuczeń dwuwarstwowy lub pospółka.

Podstawowe wymogi:

1. prędkość projektowa nie niższa niż 30 km/h

2. nawierzchnia:

a. dla tras EuroVelo: asfaltowa na co najmniej 80% długości

b. dla pozostałych tras: asfaltowa na co najmniej 60% długości

3. nierówności nie większe niż 1 cm

4. nachylenia podłużne nie większe niż 6%

5. możliwość jazdy 2 osób obok siebie na co najmniej 60% długości trasy

6. współczynnik wydłużenia (stosunek długości trasy do odległości w linii prostej) nie większy niż 1,2, chyba że z przebiegu wynika większy.

7. zatrzymania (z powodu świateł, konieczności ustąpienia pierwszeństwa itp.)

a. nie częściej niż 0,5 razy / km na terenie zabudowanym,

b. nie częściej niż 0,2 razy / km poza terenem zabudowanym.

Należy opracować szczegółową instrukcję prowadzenia i oznakowania tras, która zapewni ich jednolite wykonanie. Oznakowanie tras powinno odróżniać się od oznakowania szlaków rowerowych PTTK, gdyż te ostatnie są przeznaczone raczej dla krótkich wycieczek na rowerze górskim i często są nieprzejezdne dla rowerów turystycznych.